Een zwart gat heeft blijkbaar een ster ingeslikt en heeft moeite met het verteren van zijn maaltijd - de leegte in de ruimte lijkt jaren later de stellaire overblijfselen te 'boeren'. 'Zoiets hebben we nog nooit eerder gezien', zeggen astronomen van Harvard. Lees verder om erachter te komen wat de wetenschappers hebben gevonden en waarom het zo ongebruikelijk is.
1
'Ving ons volledig door verrassing'
Astronomen zeggen dat in oktober 2018 een kleine ster te dicht bij een zwart gat dreef op 665 miljoen lichtjaar van de aarde en werd versnipperd en opgeslokt door de leegte. Jaren later verlicht hetzelfde zwarte gat de lucht, maar het heeft niets anders opgeslokt. 'Dit verraste ons volledig - niemand heeft zoiets ooit eerder gezien', zegt Yvette Cendes, een onderzoeksmedewerker aan het Harvard & Smithsonian Center for Astrophysics en hoofdauteur van een nieuwe studie over de waarneming.
2
Een geval van vertraagde spijsvertering
De onderzoekers hebben vastgesteld dat het zwarte gat materiaal uitwerpt dat met de helft van de lichtsnelheid reist - wat Cendes vergelijkt met 'boeren' na een maaltijd. Ze weten niet zeker waarom het boeren met meerdere jaren werd vertraagd, maar hopen dat hun waarnemingen wetenschappers zullen helpen het voedingsgedrag van zwarte gaten te begrijpen. ae0fcc31ae342fd3a1346ebb1f342fcb
3
Zwarte gaten maken gloeiende spaghetti, maar meestal niet op deze manier
Het team van Cendes merkte de uitwerpselen van sterren op toen ze recente getijdenverstoringen (TDE's) bestudeerden, gewelddadige incidenten waarbij sterren in feite in spaghetti worden veranderd door zwarte gaten. Gegevens toonden aan dat het zwarte gat om de een of andere reden in juni 2021 was gereanimeerd. De wetenschappers bestudeerden het zwarte gat, bekend als AT2018hyz, met een radiotelescoop.
'We bestuderen al meer dan tien jaar TDE's met radiotelescopen en we merken soms dat ze in radiogolven schijnen terwijl ze materiaal uitspuwen terwijl de ster voor het eerst wordt verteerd door het zwarte gat', zegt Edo Berger, hoogleraar astronomie aan Harvard University en co-auteur van de nieuwe studie. 'Maar in AT2018hyz was er de eerste drie jaar radiostilte, en nu is het dramatisch verlicht om een van de meest radiolichtgevende TDE's te worden die ooit zijn waargenomen.'
4
Reden voor vertraging is niet duidelijk
'TDE's staan erom bekend licht uit te zenden wanneer ze zich voordoen', legt Harvard uit in een persbericht. 'Als een ster een zwart gat nadert, beginnen de zwaartekrachten de ster uit te rekken of te spaghettifiëren. Uiteindelijk spiraalt het langwerpige materiaal rond het zwarte gat en warmt het op, waardoor een flits ontstaat die astronomen op miljoenen lichtjaren afstand kunnen zien.' 'Sommig spaghettivormig materiaal wordt af en toe terug de ruimte in geslingerd. Astronomen vergelijken het met zwarte gaten die rommelige eters zijn - niet alles wat ze proberen te consumeren komt in hun mond', legde de universiteit uit. Maar deze emissies vinden meestal snel na de TDE plaats, niet jaren later. 'Het is alsof dit zwarte gat abrupt een hoop materiaal uit de ster heeft opgegeten die het jaren geleden heeft opgegeten', zei Cendes.
5
Krachtige boertjes
Dit zijn enkele serieuze oprispingen: het uitgestoten materiaal reist uit het zwarte gat met bijna 50 procent de snelheid van het licht. 'Dit is de eerste keer dat we getuige zijn geweest van zo'n lange vertraging tussen het voeren en de uitstroom', zegt Berger. 'De volgende stap is om te onderzoeken of dit daadwerkelijk vaker gebeurt en we hebben TDE's gewoon niet laat genoeg in hun evolutie bekeken.'
Michael Martin Michael Martin is een in New York City gevestigde schrijver en redacteur wiens gezondheids- en lifestyle-inhoud ook is gepubliceerd op Beachbody en Openfit. Een bijdragende schrijver voor Eat This, Not That!, hij is ook gepubliceerd in New York, Architectural Digest, Interview en vele anderen. Lezen meer
